Ćwiczenia ze sztućcami na mowę, myślenie i pamięć

Większość dzieci z wadami wymowy i niepowodzeniami szkolnymi ma problemy z przetwarzaniem  słuchowym oraz zaburzeniami pracy lewej półkuli mózgu. Półkula ta jest odpowiedzialna za myślenie analityczne (szczegółowe),  porządkowanie sekwencyjne (coś po czymś)  linearne (kierunek, np. czytania od lewej do prawej) dostrzeganie różnic, reguł,  relacji, analogii i myślenie przyczynowo-skutkowe. Przede wszystkim jednak, odpowiada za przetwarzanie funkcji językowych.

Poniżej prezentuję kilka ćwiczeń pamięci słuchowej, wzrokowej, sekwencji, kategoryzacji i  analogii, które pozytywnie wpływają na  pamięć i myślenie lewopółkulowe u każdego, także zdrowego dziecka. A wszystko to w dość nietypowej formie, by terapeuta/rodzic mógł z dzieckiem ćwiczyć przez zabawę. Użyłam  plastikowych, kolorowych sztućców i naczyń z serii KALAS z Ikei.  Gdy tylko je zobaczyłam, od razu zrodziło mi się w głowie kilkanaście pomysłów na ich zastosowanie w terapii logopedycznej. Mają wiele zalet: są kolorowe, lekkie, bezpieczne, trwałe i tanie. Z pewnością zainteresują dziecko w wieku przedszkolnym, którego głównie dotyczy ten post...

Mam nadzieję, że zachęcę Was do tego typu ćwiczeń i zabaw, jako formy wspierania i stymulowania rozwoju dziecka oraz zainspiruję do wykorzystywania w tym celu przedmiotów codziennego użytku...

Miłej zabawy i owocnej  nauki!


Sortowanie
Sortowanie, to dość trudna umiejętność, wymagająca od dziecka spostrzegawczości,  zrozumienia i umiejętności zastosowania reguły. Mój  zestaw możemy podzielić według kolorów i nazw. Na początku  tworzymy zbiory z mniejszej ilości elementów, np. rozdzielamy dwa kolory i tworzymy nakrycie dla dwóch osób (lub misiów, lalek, które mogą mieć  ubranka pod kolor zastawy).
Zawsze też najpierw nazywamy i sami  prezentujemy, jak wykonać zadanie.

Unikamy zbyt wielu słów, koncentrując się  na regule- w tym wypadku kolorze, mówiąc: "popatrz: fioletowy tu, żółty tu. Fioletowy tu, żółty tu"

Z czasem możemy zwiększać liczbę kolorów i elementów,  tworząc finalnie 6 zestawów, gdzie w każdym znajdzie się talerzyk, miska, kubek, noż, widelec i łyżka w danym kolorze...

...lub dzieląc na kolory same sztućce, podając je dziecku z pytaniem - "Gdzie to?"

Sortować można też ze względu na typ - np.  rozdzielić i nazywać sztućce - najpierw 2 rodzaje w jednym kolorze, by dziecko zrozumiało - że dzielimy na np. łyżki-widelce, potem zwiększyć  liczbę, by finalnie sortować  na "narzędzia"  bez względu na kolory, mówiąc "tu widelce, tu noże, tu talerze itd."

Możemy też z doświadczonym i starszym dzieckiem nie zdradzać reguły i rozpocząć sortowanie, by samo ją odgadło i kontynuowało, lub tworzyć zestawy tylko z wybranych elementów (np. tylko talerz, widelec i nóż) pytając- "jak myślisz, jaka jest reguła?".


Sekwencje
Tworzenie  sekwencji to inaczej układanie powtarzających się ciągów w porządku linearnym- w naszym przypadku- w kierunku czytania, czyli od lewej do prawej. Ważne, by wyodrębnić i nazwać "wzór", a następnie nazywać każdy dokładany element, np. "niebieski, czerwony. Niebieski, czerwony..."; "Widelec, łyżka, nóż. Widelec, łyżka, nóż...". W momencie ćwiczenia- to rodzic układa wzór, a dziecko go kontynuuje, jednak zawsze warto  zamienić się rolami i celowo pomylić - duma w oczach dziecka, które zauważa pomyłkę jest bezcenna 😉.

Gdy dziecko opanuje już kontynuowanie sekwencji, można zaproponować mu trudniejsze zadanie - uzupełnianie ciągu, po samodzielnym dostrzeżeniu reguły. (Jak na zdjęciu poniżej)

Pamięć wzrokowa 
Układamy  przed sobą i dzieckiem takie same elementy. Za "zasłoną" (u mnie kartonik) wybieramy jeden, kładziemy, odsłaniamy na kilka sekund, zasłaniamy i prosimy, by dziecko znalazło i położyło  po swojej stronie to samo...  Potem zwiększamy ilość przedmiotów. Możemy też na widoku dziecka kłaść po kolei kilka przedmiotów, po czym zasłonić je i poprosić, by położyło swoje w takiej samej kolejności jak my (wtedy dodatkowo ćwiczymy myślenie lewopółkulowe)

"Popatrz i zapamiętaj"

"Połóż to samo"

"Sprawdzamy?"

"Brawo! Tak samo! 👏😊"

itd... ;)

Pamięć słuchowa

Podobnie, jak przy poprzednim ćwiczeniu, dzielimy sztućce na 2 komplety, tyle, że już w jednym kolorze (np. żółtym), zasłaniamy nasz obszar działania i układamy proste sekwencje, np. widelec - nóż- łyżka. Wypowiadamy ją na głos (kolejność wypowiadania - tak jak widzi dziecko), dziecko powtarza, a potem układa i "czyta", co ułożyło. Dopiero wtedy porównujemy nasze "dzieła". Oczywiście możemy zacząć od 1 elementu, by sprawdzić, czy dziecko rozumie zasadę zabawy i stopniowo zwiększamy liczbę, zawsze pamiętając o odpowiednim kierunku układania przez dziecko - od lewej do prawej.

"Posłuchaj... Widelec. Nóż. Łyżka...
Powtórz...
Ułóż tak samo"

"Powiedz, co ułożyłeś...
Sprawdzamy?"

"Brawo, tak samo 👏😊"

SPRZĄTANIE po zabawie także może być efektownym ćwiczeniem - najpierw zatem wybieramy i układamy talerze, potem widelce, kubki... Lub sprzątamy wszystko, co czerwone, niebieskie, żółte i tak dalej....